Nachhaltig

Circulariteit en gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden

DGBC-subsessie Drees & Sommer: ‘De winst van een gezond en circulair kantoor’

Bij circulariteit ligt de sterke focus tegenwoordig op gezondheid, blijkt uit de presentaties van Vince Limpens van EPEA en Vincent van der Meulen van Kraaijvanger Architects. Tijdens de Dutch Green Building Week, de campagneweek van de Dutch Green Building Council (DGBC) organiseerde Drees & Sommer samen met EPEA, onderdeel van Drees & Sommer, en Kraaijvanger Architects een subsessie waarin de samenhang tussen deze twee onlosmakelijk met elkaar verbonden onderwerpen centraal stond.

Alleen hergebruik is niet voldoende
EPEA, de grondlegger van de Cradle to Cradle® ontwerpmethodiek, is als duurzaamheidsorganisatie binnen de Drees & Sommer-groep de expert op het gebied van circulariteit. Vince Limpens, Real Estate Consultant bij EPEA, opende zijn presentatie met een terugblik op de evolutie van de ontwerpmethodiek die Michael Braungart in 1987 introduceerde. Deze methode legt de focus op producten, gebouwen, systemen en processen die een positieve impact op onze omgeving hebben. Het draait niet om hergebruik van materialen achteraf, maar juist  om bij het ontwerp al te bedenken wat je uiteindelijk met de materialen wilt en kunt doen. Alle materialen zijn in feite voedingsstoffen die voortdurend herbruikbaar moeten zijn. Limpens benadrukte het belang van het gebruik van een mix van verschillende natuurlijke, onuitputtelijke energiebronnen, zoals zonne-energie en andere duurzame systemen, om maximale veerkracht en weerbaarheid te waarborgen.

Materialen beïnvloeden de gezondheid, negatief of positief
Cradle to Cradle® legt de nadruk op de continue kringloop van materialen, wat betekent dat materiaalsamenstellingen al vanaf het ontwerp 100% bekend moeten zijn. Een onderzoek van de universiteit van Harvard illustreert de effecten van materiaalsamenstelling op de gezondheid en prestaties van medewerkers. Dit onderzoek toonde aan dat slechte luchtkwaliteit binnenshuis de cognitieve vaardigheden met maar liefst 13% kan verzwakken.

Giftige stoffen, zoals koolstofdioxide en vluchtige organische stoffen (TVOC's), afkomstig uit materialen zoals meubels, verf en vloerbedekking, kunnen onze prestaties negatief beïnvloeden. Hieruit blijkt opnieuw het belang van bewust omgaan met materialen, zelfs als ze gerecycled zijn. Limpens bracht het voorbeeld van gerecyclede flessen van polyethyleentereftalaat, de zogenoemde PET-flessen naar voren, waarbij hij benadrukte dat zelfs gerecycled materiaal niet automatisch zuivere lucht garandeert. In PET flessen wordt veelal antimoonoxide gebruikt die de flessen mooi transparant maakt. Deze stof is giftig in een bepaalde context en hoeveelheid. Nieuwe materialen die met gerecycled PET plastic worden gemaakt zijn dus niet per definitie ‘zuiver’. Ioniqa werkt aan technologie om gerecycled PET gifvrij te maken.

Minder slecht is niet goed genoeg
Het credo van EPEA is duidelijk: minder slecht is niet goed. De ambitie moet zijn om gebouwen en producten te creëren die een maximaal positieve impact hebben, niet alleen op het gebied van CO2-uitstoot en toxische stoffen, maar ook op het gebied van luchtkwaliteit, gezondheid, biodiversiteit en maatschappelijke bijdrage.

Een positieve footprint
Een praktisch voorbeeld van de Cradle to Cradle® benadering is het 'Stadskantoor Venlo' project, waar EPEA en Kraaijvanger in 2016 intensief samenwerkten. Dit kantoor is ontworpen volgens de principes van Cradle to Cradle®, met als één van de doelstellingen een positieve footprint achter te laten. Vincent van der Meulen, Architect/Partner bij Kraaijvanger Architects, benadrukte dat hun projecten altijd gericht zijn op de lange termijn. Hij ziet gebouwen als knooppunten waarin diverse stromen samenkomen, en stelt dat deze stromen efficiënter en schoner moeten worden beheerd. Net zoals je een geleende trui gewassen teruggeeft, moeten gebouwen materialen en hulpbronnen zuiveren en hergebruiken. Kraaijvanger hanteert een toolkit met zeven stromen om positieve resultaten te bereiken, beginnend met het formuleren van een positieve ambitie en eindigend met het meten van de behaalde resultaten.

Focus op waarde
Van der Meulen merkte op dat veel opdrachtgevers circulair en duurzaam bouwen als ambitie hebben, maar dat deze ambities soms sneuvelen in budgettaire beperkingen. Hoewel duurzame materialen soms duurder lijken, benadrukte hij de vele voordelen op de lange termijn, zoals lagere ziekteverzuimkosten, verbeterde lucht- en waterkwaliteit, biodiversiteit en een hoge restwaarde door tijdloze architectuur.

Gezonde mensen in een gezond gebouw
De case van Stadskantoor Venlo toont aan dat dergelijke resultaten haalbaar zijn. Constante monitoring en wetenschappelijk onderzoek hebben een aanzienlijke daling van het ziekteverzuim onder gemeentelijke medewerkers aangetoond, wat leidt tot aanzienlijke besparingen voor de stad Venlo. Het gebouw zuivert lucht, hergebruikt water en materialen, is energieneutraal en bevordert de gezondheid en biodiversiteit. Het is een voorbeeld van hoe elk gebouw, of het nu een kantoor, woning, verpleeghuis of school is, een positieve impact kan hebben op de gezondheid en het welzijn van de gebruikers ende omgeving.

Kortom, een gezond en circulair kantoor is niet alleen een duurzame investering in de toekomst maar ook een investering in je medewerkers en een investering die zich op de lange termijn terugbetaalt.

Meer weten over de mogelijkheden van gezonde en circulaire gebouwen? Vince Limpens van EPEA (vince.limpens@epea.com) en Vincent van der Meulen van Kraaijvanger Architects (vincentvandermeulen@kraaijvanger.nl) praten er graag over verder. Voor meer informatie over duurzaamheidsdiensten van Drees & Sommer zoals ESG en EU Taxonomy is Sustainability Consultant Marco Villares (marco.villares@dreso.com) het juiste contact.

Lees verder