COVID-19 heeft het onderwijs drastisch veranderd. Het digitale tijdperk heeft de toekomst van het lesgeven een nieuwe werkelijkheid gegeven. Zal dat blijven en hoe? Drees & Sommer ondersteunt al tientallen jaren schoolbesturen in alle aspecten van het vastgoed: vanaf het eerste idee tot en met de realisatie, van het schrijven van strategische huisvestingsplannen tot en met het opstellen van meerjarenonderhoudsplannen.
Dit artikel verscheen in Schooldomein (editie 4 2021/2022: Begeleiden met Visie)
Sectorleider Education Patricia van Hest-Osseweijer van het internationale advies- en projectmanagement bureau voor vastgoed Drees & Sommer blikt vooruit: “Maak gebruik van wat we van de digitale mogelijkheden geleerd hebben in de afgelopen twee jaar en blijf innoverend denken. Wat we echter niet moeten onderschatten is de sociale functie van een succesvol onderwijsgebouw: laat live ontmoeten in een gezonde omgeving een belangrijke focus blijven. Het draagt bij aan het plezier van medewerkers en studenten en aan de resultaten.” Een schoolomgeving is meer dan een gebouw waar juffen, meesters, docenten of hoogleraren kennis overdragen. Patricia benoemt drie pijlers waar de vastgoedvisie van een bestuur volgens haar op gedragen moet worden. “Smart building, user experience (UX) en sustainability zijn noodzakelijke onderdelen om te komen tot een omgeving waar docenten en ondersteunende staf fijner kunnen werken en waar studenten goede prestaties leveren. Een gezond en slim gebouw is meer dan die leer- en werkomgeving, het toont ook waar de onderwijsinstelling voor staat. Met een sterk merk trek je uit die buitenwereld nu eenmaal personeel en studenten aan.”
Gebruikersgerichte leer- en werkomgeving
“Voor strategische huisvestingsplannen zetten we de dienstverlening van onze afdeling UX & Workplace Consulting in. Dit is een unieke (en booming) dienstverlening van Drees & Sommer, zowel in Nederland als internationaal. Samen met de consultants zijn we nu betrokken bij strategische huisvestingsonderzoeken voor universiteiten”, vertelt Patricia. “De UX-collega’s brengen niet alleen creativiteit met zich mee, maar denken op abstract strategisch niveau mee. Zij zijn sterk in het ophalen van de missie en visie van een organisatie en kunnen deze vertalen naar een huisvestingsvisie. Ons uiteindelijke werk levert voor het bestuur een visiedocument op, waarin we krachtig weergeven wat een fijne leer- en werkomgeving is waar kennisoverdracht optimaal kan plaatsvinden, passend bij de onderwijsvisie van de instelling.”
Future Innovation Spaces
Haalbaarheidsstudies en strategische onderzoeken zijn ontzettend belangrijk voor de uiteindelijke gebouwkeuze, de transformatie van een gebouw of de verduurzaming daarvan. wat Patricia signaleert is dat het bedrijfsleven daar zeker in meegenomen moet worden. Ze heeft het in dat geval over hogescholen en universiteiten die nauwe samenwerkingsverbanden hebben met nationale en internationale ondernemingen. Drees & Sommer is betrokken bij de realisatie van LAB42. De Universiteit van Amsterdam (UvA) laat op Amsterdam Science Park een onderwijshub realiseren waar ruimtes zijn voor samenwerking met externe partijen op het gebied van Artificial Intelligence. "Het gebouw komt tot stand door een samenwerking tussen de UvA, de gemeente Amsterdam én het bedrijfsleven”, aldus Patricia. “Deze ‘hubfilosofie’ hebben we als uitgangspunt genomen voor de komende jaren. Wij noemen dat Future Innovation Spaces. Wij willen een rol van betekenis hebben bij het creëren van innovatieve omgevingen waar onderwijs en bedrijfsleven elkaar treffen. In zo’n hub is veel reuring. Studenten en medewerkers van innovatieve bedrijven lopen kriskras door elkaar, daardoor ontstaat er goede samenwerking.” De samenwerking met het Drees & Sommer-netwerk brengt een frisse, internationale wind met zich mee. Een natuurlijke samensmelting van internationale bedrijven en Nederlandse onderwijsinstellingen biedt zowel kansen voor het bedrijfsleven als de student.
De onderwijswereld na de pandemie
Het onderwijs in zo’n hub zal als gevolg van COVID-19 zeker anders zijn dan enkele jaren geleden. Digitalisering heeft noodgedwongen een versnelde vlucht genomen en zal voor een deel mogelijk blijven. In welke vorm blijft nog even de vraag. En dan komt het metaversum (Metaverse) met snelle stappen dichterbij. Werken binnen een onderwijsorganisatie, maar ook kennisoverdracht kan in deze nieuwe 3D-wereld loskomen van kantoren, collegezaal of klaslokaal en het digiboard. Patricia: “Mijn werk is onderwijsorganisaties er zich van bewust te maken dat de toekomst er echt anders uitziet. Wij stellen hun de vraag: wat verandert er de komende tijd bij jullie? Blijven jullie examens fysiek in eigen examenruimtes afnemen, of is een conferentieruimte huren een optie? Examens kun je ook digitaal afnemen. Het afgelopen jaar is gebleken dat het kan. Je merkt dat besturen vaak nog wat terughoudend zijn, teruggaan naar het oude, maar ik blijf die vragen hardnekkig stellen. Het gaat niet alleen om het nieuwe gebouw, het gaat om de cultuuromslag naar die toekomstige manier van met elkaar leven, leren en werken. Bouw dus vanaf het begin aan draagvlak om te komen tot die nieuwe, meer gezonde werk- en leeromgeving. Studenten willen gefaciliteerd worden in ontmoeting en ontwikkeling. Medewerkers hebben behoefte aan een flexibelere manier van werken. Het voordeel daarvan voor het onderwijsbestuur? Efficiënter ruimtegebruik waardoor de terugkerende kosten voor de exploitatie lager zijn. Maar belangrijker nog: een aantrekkelijke leer- en werkomgeving die nieuw talent - zowel docenten als studenten - aantrekt.”
//////////
Lees verder: