De realisatie van een inspirerend schoolgebouw is een uitdagende opdracht. Door complexe financieringsstructuren, invloeden vanuit de (lokale) politiek en schooldirecties met hun wensen zijn er veel vaardigheden nodig om het uiteindelijk tot een succesvol schoolgebouw te brengen.
Dit interview verscheen in het blad Schooldomein, oktober 2021
Patricia van Hest – Osseweijer en Esther Penders van Drees & Sommer Netherlands kennen het klappen van de zweep en begeleiden het schoolbestuur gedurende het hele proces. Het internationale advies- en projectmanagementbureau voor vastgoed heeft dan ook een sector die zich volledig toelegt op onderwijs. Al tientallen jaren ondersteunen zij schoolbesturen in alle aspecten van het vastgoed: vanaf het eerste idee tot en met de implementatie en exploitatie, maar ook het opstellen van strategische huisvestingsplannen. Door de juiste vragen te stellen, zowel aan opdrachtgevers, gebruikers, de architect en technisch adviseurs, ontstaan er scholen waar kinderen, docenten en ouders met plezier komen.
“Ons hart ligt bij het onderwijs”, vertellen Patricia en Esther over hun werk. “Met collega’s van de sector onderwijs zijn we graag bezig met het creëren van een superfijne en inspirerende leer-, leef-, werk- en zorgomgeving. De combinatie bouwtechniek en passie voor mensen komen samen in het werken voor scholen. Doordat wij dit werk al lang doen, spreken we dezelfde taal als het onderwijsveld.”
In de kruiwagen
De vastgoedprofessionals van Drees & Sommer weten dat onderwijsvastgoed een uitdagend werkveld is. “De gemene deler is dat je met veel partijen te maken hebt die je allemaal in de kruiwagen moet krijgen en zien te houden. Daar horen nu eenmaal allerlei speciale spelregels bij”, zegt Patricia. “We hebben kennis van alle technische aspecten, maar ook hoe we een project gefinancierd moeten krijgen.
Onze kracht is daarnaast dat we verstand hebben van de behoeften van de school, de leerkrachten, en hoe (politieke) processen binnen de overheid en/of het bestuur van de onderwijsinstellingen verlopen. Door ervaring voel ik aan wanneer er meer uitleg nodig is als schoolleiding en leraren het onvoldoende begrijpen waar ze een besluit over nemen. Ik noem mijzelf weleens de tolk tussen de technici en de mensen waarvoor we bouwen.” Esther vult aan: “Zo is het belangrijk om uit te leggen wat de consequenties van vloerverwarming zijn. Of als je een grote open aula wilt, dat betekent dus minder lokalen of minder grote lokalen. Waar ga je die aula voor gebruiken? Onze rol is die slimme vragen te stellen, zodat het ontwerpteam bewuster tot dat succesvolle schoolgebouw komt en vooral van binnen naar buiten ontwerpt.”
Door internationalisatie en in-house expertise sterk in duurzaamheid
Op het vlak van duurzaamheid komen de contacten met de collega’s uit Duitsland, waar het hoofdkantoor is gevestigd, goed van pas, legt Esther uit. “Een school in de Randstad wil nieuwbouw en heeft torenhoge ambities op het vlak van duurzaamheid en specifiek circulariteit. We hebben onze collega’s in Duitsland gevraagd naar referenties, en de aandachtspunten bij het ontwikkelen van schoolgebouwen met dergelijke ambities.
En we hebben bij EPEA, het cradle to cradle bedrijf van Drees & Sommer, advies ingewonnen om ons te ondersteunen bij materialen die vrijkomen bij sloop. Zij zijn dan de partij die ons kan helpen om die materialen op een andere plek een tweede leven te geven.” Drees & Sommer zetten de kennis van EPEA ook in bij het maken van materiaalkeuzes. Patricia: “Op bijvoorbeeld OLS De Recon VSO in Rotterdam zitten kinderen op school met een chronische ziekte. Wij gebruiken de expertise van EPEA om materialen te selecteren die niets uitwasemen wat een negatieve invloed heeft op deze kinderen.”
Blended learning
Wat voor een school als De Recon, maar eigenlijk voor alle scholen belangrijk is, is het binnenklimaat. Door COVID-19 is duidelijk geworden dat klaslokalen afdoende geventileerd moeten worden. “Er zijn inmiddels studies die aantonen dat als het binnenklimaat niet op orde is de leerprestaties daaronder lijden”, licht Esther toe. “Het is vaak de reden om een school te renoveren of nieuwbouw te realiseren om juist dat binnenklimaat weer op orde te krijgen. De kracht van Drees & Sommer is dat onze technici dat goed kunnen uit- en doorrekenen. Alle diensten van ons als cost consulting, project- en bouwmanagement zijn namelijk bij de schoolprojecten betrokken.”
Het woord corona is gevallen. Ziet Drees & Sommer veranderingen als het om de scholen van de toekomst gaat? Patricia: “De trend is wel dat steeds meer scholen bewuster nadenken over de structuur van hun gebouw: open leerruimten, gangen met klaslokalen, of een hybride vorm, maar dat heeft niet zozeer met corona te maken. Deze vorm maakt het wel mogelijk om grote, frisse ruimten te maken.” Esther ziet blended learning - zowel digitaal als fysiek lesgeven - toenemen. “Die trend was al ingezet. Het betekent bij het ontwikkelen van strategische huisvestingsplannen dat je je moet gaan afvragen of eigen collegezalen nog gewenst zijn. Is er nagedacht over het werkconcept voor de docenten en de ondersteunende diensten, met ieder een eigen werkplek of flexibele kantoorplekken? Zo zijn er legio vragen die wij stellen, waarmee wij iedereen uitdagen na te denken over het gewenste gebouw. Het gezamenlijke doel is immers dat het succesvol is bij eerste gebruik én in de toekomst.”
///////////////
Lees verder: